अधिकारको लागि ६० लाख दलित एकजुट बन्नु पर्छः वक्ताहरु

काठमाडौँ ।

समुदायले अझै पनि उत्पीडनको जाँतोबाट मुक्त हुन देशका सबै दलित एकजुट भएर निर्णायक लडाईको आवश्यकता भएको वक्ताहरुले धारणा राखेका छन् । शनिबार राजधानीको संवाद डबलीमा समता समाज नेपालले समाजवादी आन्दोलनमा दलित विमर्श विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्ने वक्ताहरुले ६० लाखको विशाल बाहुल्यता भएको दलित समुदाय एक हुने सुत्र खोज्नुपर्नेसमेत बताए ।

नेकपा (माओवादी केन्द्र) कर्णाली प्रदेश संसदिय दलका सचेतक रणसिंह परियारले दलितले आफ्नो अधिकारको लागि एकजुट नहुँदा उत्पीडन खेप्नु परेको बताउनुभएको छ । पार्टीका केन्द्रीय सदस्यसमेत रहेका परियारले जुनसुकै पार्टीमा रहेपनि दलित अधिकारको लागि एकीकृत भएर लड्नु पर्ने धारणा राख्नुभयो । परियारले १३ सयभन्दा बढी दलितले वर्तमान परिवर्तनका खातिर जनयुद्धमा बलिदान गरेर ल्याएको आजको व्यबस्थामा पनि दलितहरुले कहाली लाग्दो उत्पीडन खेप्नु परेकोमा दुःख व्यक्त गर्नुभयो ।

पहिचानवादी नेता आङ्काजी शेर्पाले देशमा विशाल संख्यासहितको बाहुल्यता भएको दलित समुदाय एकजुट नभएका कारण अधिकारबाट च्यूत भएको जिकिर गर्नुभयो । आदिवासी जनजाति महासंघका पूर्व महासचिवसमेत रहेका शेर्पाले ‘अधिकार मागेर नभइ बरु खोस्नु पर्ने बताउँदै भने,“लातका भूत बात से नहीमान्ता’ भनेजस्तै जनयुद्धमा जस्तै सेना बनाएर लड्ने आँट गर्नुस् । नेपालमा जतिसुकै परिवर्तन आए पनि आदिवासी–जनजाति र दलितलाई हर्ष न विस्मात ! परिवर्तनको फलको भोकचलन तिनै बाहुनले गर्दै आए’ शेर्पाले अगाडी भन्नुभयो ।

शेर्पाले देशका हरेक पार्टीमा दलितहरु भाग खानलाई बस्नु गलत भएको बताउँदै भने, “तपाईहरु काँग्रेस,माओवादी र एमालेका झोले भएर बसे कहिल्यै अधिकार पाउनु हुन्न, तपाईंहरुले पनि पार्टी खोल्नुस् ।”

पूर्व राजदूत डा.निर्मल विश्वकर्माले नेपालका कम्युनिस्टहरुले साम्यवादको नारा दिएर लडे पनि संघर्षपछि उनिहरु सामन्ति व्यवस्थाका पूजारी भएको आरोप लगाउनुभएको छ । विश्वकर्माले संविधानमा समाजवाद उन्मुख भनिए पनि त्यतातिर भन्दा उल्टो तिर लागेको जिकिर गर्नुभयो । कम्युनिस्टहरुले जसको जोत उसैको पोत भन्ने नारा दिएपनि झन उनिहरु सत्ता र शक्तिमा पुगेर नवसामन्त र जमिन्दार बन्ने गरेको आरोप लगाउनुभयो ।

जनता समाजवादी पार्टीका पोलिटब्यूरो सदस्य चन्देश्वर पासवानले एकल ब्राह्मणवादी नेपाली समाजको रुपान्तरणको लागि चाँडै मधेशमा बिद्रोह हुने चेतावनी दिनुभयो ।

संयूक्त नागरिक पार्टीका अध्यक्ष दलमर्दन कामीले २००३ सालदेखि नेपाली कांग्रेस र ६ सालदेखि कम्युनिस्टको नाममा हिन्दु वर्णासन व्यवस्थाको कारण दलित उत्पीडनको जाँतोमा पिसिरहेको बताए । कम्युनिस्टहरु साम्यबादको ढ्वाङ फूकेर सामान्ति र दलाल व्यवस्थाका हिमायति भएको आरोप लगाउनुभयो ।

समता समाज नेपालका अध्यक्ष गोपाल बहादुर बिकले मनुवादी जात व्यबस्थाको कारण दलित समुदाय सबैभन्दा बढी मारमा परेको बताउनुभयो । विकले २१औं शताब्दीमा जनावरको अधिकार रक्षाको कुराको कुरा उठिरहँदा दलितले त्यो भन्दा तल्लो व्यवहार खेप्नु दुर्भाग्य भएको बताउनुभयो ।

सो समाजका उपमहासचिव मनिस बर्देवाले समाजवाद उन्मुख संविधान बनाए पनि त्यसको कार्यान्वयनका लागि पुनः दलित बिद्रोहको आवश्यकता रहेको बताए । परिसंघ भारतका राष्ट्रिय सचिब अधिवक्ता सुनिल मेहरा भारतका भिमराव अम्बेटकर सम्पूर्ण दलित समुदायको लागि एक आदर्श पात्र भएको बताउनुभयो ।

भारतको परिसंघ दिल्लीका महासचिव डा.ओम सुधाले हिन्दुवादी जातिय वर्णव्यबस्थाको कारण सम्पूर्ण दलितले चाहे भारत या चाहे नेपालमा ठुलो कष्ट भोग्नु परेको बताउनुभयो ।

भारतको भिमसैनिक दलका अध्यक्ष चन्दन कुमार पासवानले आफूहरुले भारत होस या नेपाल दुबै देशमा कथित उच र निच जातिय व्यवस्थाबाट उत्पीडित जनताको लागि आवाज उठाईरहेको बताउँदै भन्नुभयो, “देश होस् चाहे विदेश सबैतिरका दलित एक भएर लड्नुको विकल्प छैन ।”

श्रमिक जनता पार्टीका अध्यक्ष दुर्गा बराईलीले जहिले पनि सत्ता र शक्तिमा ब्राह्मणहरु हाबी हुने र दलितलाई झनै उत्पीडन दिने भएकोले लडाइँ त्यतैतिर तेर्स्याउन जरुरी भएको बताउनुभयो ।

तराई मधेश–महिला फाउण्डेसन नेपालकी अध्यक्ष सुनिता साहले हरेक दलित जागरुक बनेको खण्डमा वर्तमान उत्पीडनरुपी समाजको रुपरेखा बदल्न सकिने बताउनुभयो । समता समाज नेपालका कार्यक्रम संयोजक प्रदिप घतालले दलितको योगदानबाट सत्तामा पुगेकाहरु मालिक बन्ने र पछि उनिहरुले वेवास्ता गर्ने भएकाले आफैले अधिकारको लागि लड्नुपर्ने धारणा राख्नुभयो ।